Uitgelegd: wat is valse informatie (nepnieuws)?

Uitgelegd: wat is valse informatie (nepnieuws)?

Valse informatie versus nepnieuws

Wat is valse informatie?

Veel dingen die u online leest, vooral in uw feeds op sociale media, lijken misschien waar te zijn, maar zijn dat vaak niet . Valse informatie is nieuws, verhalen of hoaxes die zijn gemaakt om lezers opzettelijk verkeerd te informeren of te misleiden. Meestal worden deze verhalen gemaakt om de mening van mensen te beïnvloeden, een politieke agenda te pushen of verwarring te veroorzaken en kunnen ze vaak een winstgevende onderneming zijn voor online uitgevers. Valse informatie kan mensen misleiden door eruit te zien als vertrouwde websites of door namen en webadressen te gebruiken die vergelijkbaar zijn met gerenommeerde nieuwsorganisaties.

Volgens Martina Chapman (expert mediageletterdheid) zijn er drie elementen voor nepnieuws; ‘Wantrouwen, verkeerde informatie en manipulatie’.

De opkomst van valse informatie

Valse informatie is niet nieuw, maar het is sinds 2017 een hot topic geworden. Traditioneel kregen we ons nieuws van vertrouwde bronnen, journalisten en media die strikte gedragscodes moeten volgen. Het internet heeft echter een geheel nieuwe manier mogelijk gemaakt om informatie en nieuws te publiceren, delen en consumeren met zeer weinig regelgeving of redactionele normen.

Veel mensen krijgen nu nieuws van sociale-mediasites en -netwerken en vaak kan het moeilijk zijn om te zeggen of verhalen geloofwaardig zijn of niet. Informatie-overload en een algemeen gebrek aan begrip over hoe het internet werkt bij mensen hebben ook bijgedragen aan een toename van nepnieuws of hoax-verhalen. Sociale-mediasites kunnen een grote rol spelen bij het vergroten van het bereik van dit soort verhalen.

De economie van sociale media is voorstander van roddels, nieuwigheid, snelheid en deelbaarheid' Simeon Yates

Soorten valse informatie

Er zijn verschillende meningen als het gaat om het identificeren van soorten valse informatie. Als het echter gaat om het evalueren van online inhoud, zijn er verschillende soorten vals of misleidend nieuws waar we op moeten letten. Deze omvatten:

1. Clickbait

Dit zijn verhalen die opzettelijk zijn verzonnen om meer websitebezoekers te krijgen en de advertentie-inkomsten voor websites te vergroten. Clickbait-verhalen gebruiken sensationele koppen om de aandacht te trekken en doorklikken naar de website van de uitgever te stimuleren, normaal gesproken ten koste van de waarheid of nauwkeurigheid.

2. Propaganda

Verhalen die zijn gemaakt om het publiek opzettelijk te misleiden, een bevooroordeeld standpunt of een bepaalde politieke zaak of agenda te promoten.

3. Satire/parodie

Veel websites en sociale media-accounts publiceren nepnieuwsverhalen voor entertainment en parodie. Bijvoorbeeld; The Onion, Waterford Whispers, The Daily Mash, enz.

4. Slordige journalistiek

Soms publiceren verslaggevers of journalisten een verhaal met onbetrouwbare informatie of zonder alle feiten te controleren die het publiek kunnen misleiden. Zo publiceerde moderetailer Urban Outfitters tijdens de Amerikaanse verkiezingen een Verkiezingsdaggids , bevatte de gids onjuiste informatie om kiezers te vertellen dat ze een ‘kiezerregistratiekaart’ nodig hadden. Dit is door geen enkele staat in de VS vereist om te stemmen.

5. Misleidende koppen

Verhalen die niet helemaal onwaar zijn, kunnen worden vervormd door misleidende of sensationele koppen te gebruiken. Dit soort nieuws kan zich snel verspreiden op sociale-mediasites waar alleen koppen en kleine fragmenten van het volledige artikel worden weergegeven op nieuwsfeeds van het publiek.

6. Bevooroordeeld/schuin nieuws

Veel mensen voelen zich aangetrokken tot nieuws of verhalen die hun eigen overtuigingen of vooroordelen bevestigen en nepnieuws kan ten prooi vallen aan deze vooroordelen. Nieuwsfeeds op sociale media tonen meestal nieuws en artikelen waarvan ze denken dat we ze leuk zullen vinden op basis van onze gepersonaliseerde zoekopdrachten.

t het bedrijfsmodel met valse informatie

Het internet en sociale media hebben het voor iedereen heel gemakkelijk gemaakt om inhoud op een website, blog of sociale-mediaprofiel te publiceren en mogelijk een groot publiek te bereiken. Nu zoveel mensen nieuws krijgen van sociale-mediasites, hebben veel makers/uitgevers van inhoud dit in hun voordeel gebruikt.

Valse informatie kan een winstgevende onderneming zijn en grote sommen advertentie-inkomsten genereren voor uitgevers die verhalen maken en publiceren die viraal gaan. Hoe meer klikken een verhaal krijgt, hoe meer geld online uitgevers verdienen via advertentie-inkomsten en voor veel uitgevers is sociale media een ideaal platform om inhoud te delen en webverkeer te genereren .

Valse informatie, sociale media en de filterbubbel

In een recent artikel over mediageletterdheid merkte Hugh Linehan op; Media wordt niet langer passief geconsumeerd - het wordt op allerlei verschillende manieren gecreëerd, gedeeld, leuk gevonden, becommentarieerd, aangevallen en verdedigd door honderden miljoenen mensen. En de algoritmen die worden gebruikt door de meest krachtige technologiebedrijven - Google en Facebook in het bijzonder – zijn briljant ontworpen om deze diensten te personaliseren en aan te passen aan het profiel van elke gebruiker.

Wanneer we online gaan of inloggen op een sociaal netwerk, krijgen we over het algemeen nieuws, artikelen en inhoud te zien op basis van onze eigen zoekopdrachten online. Dit type inhoud weerspiegelt onze eigen voorkeuren, opvattingen en overtuigingen en isoleert ons daarom van verschillende opvattingen en meningen. Dit wordt vaak een filterbubbel genoemd.

Wat kunnen we doen aan valse informatie?

Google en Facebook hebben nieuwe maatregelen aangekondigd om nepnieuws aan te pakken met de introductie van rapportage- en markeringstools. Mediaorganisaties zoals de BBC en Channel 4 hebben ook sites voor het controleren van feiten opgericht. Hoewel dit welkome ontwikkelingen zijn, zijn digitale mediageletterdheid en het ontwikkelen van vaardigheden om informatie kritisch te evalueren essentiële vaardigheden voor iedereen die op internet navigeert en vooral voor jongeren.

De enorme hoeveelheid informatie die online beschikbaar is en de toename van nepnieuws benadrukt de noodzaak van kritisch denken. Kinderen moeten van jongs af aan kritisch denken ontwikkelen. Dit is een essentiële vaardigheid voor jonge mensen om zich te ontwikkelen als ze naar het hoger onderwijs gaan en zich voorbereiden op de werkplek.

Hoe herken je valse informatie?

Er zijn een aantal dingen waar u op moet letten bij het evalueren van online inhoud.

Kijk eens van dichterbij
Check de bron van het verhaal, herken je de website? Is het een geloofwaardige/betrouwbare bron? Als u niet bekend bent met de site, kijk dan in het gedeelte over of zoek meer informatie over de auteur.

Kijk verder dan de kop
Bekijk het hele artikel, veel nepnieuwsverhalen gebruiken sensationele of schokkende koppen om de aandacht te trekken. Vaak zijn de koppen van nep-nieuwe verhalen in hoofdletters en gebruiken ze uitroeptekens.

Bekijk andere bronnen
Brengen andere gerenommeerde nieuws-/mediakanalen verslag uit over het verhaal? Zijn er bronnen in het verhaal? Zo ja, controleer dan of ze betrouwbaar zijn of zelfs bestaan!

Check de feiten
Verhalen met valse informatie bevatten vaak onjuiste data of gewijzigde tijdlijnen. Het is ook een goed idee om te controleren wanneer het artikel is gepubliceerd, is het actueel of een oud nieuwsbericht?

Controleer je vooroordelen
Zijn uw eigen opvattingen of overtuigingen van invloed op uw oordeel over een nieuwsartikel of -bericht?

Het is een grap?
Satirische sites zijn online populair en soms is het niet altijd duidelijk of een verhaal maar een grap of een parodie is... Check de website, staat het bekend om satire of het maken van grappige verhalen?

Nuttige bronnen:

Wees media slim – www.bemediasmart.ie #StopThinkCheck

hoe u de taakbalk van Windows kunt laten verdwijnen

Be Media Smart is ontwikkeld door Media Literacy Ireland en biedt handige tips en begeleiding om het verschil te zien tussen betrouwbare en nauwkeurige informatie en/of opzettelijk onjuiste of misleidende informatie.

Mediawijsheid Ierland – www.medialiteracyireland.ie

Gefaciliteerd door de Broadcasting Authority of Ireland, is MLI een netwerk van vrijwillige leden afkomstig uit een groot aantal sectoren, organisaties en belangen, die samenwerken om mensen in staat te stellen geïnformeerde mediakeuzes te maken over de media-inhoud en -diensten die ze consumeren, creëren en verspreiden over alle platformen. Het MLI biedt nuttige bronnen voor mediageletterdheid, onderzoek en nieuws.

Sites voor het controleren van feiten

Snoepen: snopes.com/

PolitiFeit: politifact.com

Feiten controleren: factcheck.org/

BBC Reality Check: bbc.com/news/reality-check

Kanaal 4 feitencontrole: channel4.com/news/factcheck

Omgekeerd zoeken naar afbeeldingen via Google: google.com/reverse-image-search

Diepe vervalsingen en visueel bedrog

Deepfakes zijn nepvideo's die zijn gemaakt met behulp van digitale software, machine learning en face swapping. Deepfakes zijn door de computer gemaakte kunstmatige video's waarin afbeeldingen worden gecombineerd om nieuwe beelden te creëren die gebeurtenissen, uitspraken of acties weergeven die nooit echt hebben plaatsgevonden. De resultaten kunnen behoorlijk overtuigend zijn. Diepe vervalsingen verschillen van andere vormen van valse informatie doordat ze erg moeilijk als vals te identificeren zijn.

Lees meer in Uitgelegd: wat zijn deepfakes? ?